Nie mogła trafić lepiej. Jan Paweł Gawlik trzy lata wcześniej objął dyrekcję tej sceny, prowadzonej w drugiej połowie lat sześćdziesiątych przez Zygmunta Hübnera, który po kłopotach z cenzurą podał się do dymisji. Najważniejsze, że choć nie był aktorem ani reżyserem, tylko krytykiem teatralnym i autorem sztuk, nie zmarnował dorobku poprzedników. Potrafił to, co dobre, wykorzystać i nadać zespołowi nowe impulsy rozwoju.
Sprzyjało mu właściwie wszystko. Trzej wybitni już reżyserzy: Konrad Swinarski, Jerzy Jarocki i Andrzej Wajda, wówczas czterdziestolatkowie wchodzący w swój najlepszy okres twórczy, kiedy zasoby doświadczenia owocują pełnią talentu. Wielopokoleniowy zespół profesjonalnych, aktorskich indywidualności, rozumiejący doskonale, w praktyce również, ideę zespołowości. Po trzecie, dojście do władzy Edwarda Gierka pozującego na Europejczyka, technokratę o szerokich horyzontach,
rozluźniło
nieco cenzurę i przynajmniej przez pewien czas wolno było odrobinę więcej. Po czwarte, sam teatr, pełniący wiele funkcji zastępczych, Hyde Parku, nierzadko gazety oraz licznych nie istniejących instytucji życia publicznego - stanowił ważny ośrodek kulturo- i opiniotwórczy. Stymulowany dodatkowo przez ruch kontrkultury posługujący się teatrem studenckim, otwartym, co wtedy znaczyło przede wszystkim politycznym, jako najważniejszym środkiem wypowiedzi.
Nie bez znaczenia pozostają talenty samego dyrektora, umiejętnie podsycającego i formułującego intelektualne dążenia zespołu artystycznego. Dyrektora nie uwikłanego bezpośrednio w sam proces tworzenia, lecz zdolnego współtworzyć tożsamość zespołu na zasadzie wspólnoty. Wspólnoty budowanej świadomie wokół wartości, tego szczególnego etosu pracy i myślenia obywatelskiego, jaki stał się fundamentem pozycji zespołu. Jan Paweł Gawlik potrafił też wyjątkowo zręcznie formułować poetykę najważniejszych
|