Dane tekstu dla wyniku:	1
Identyfikator tekstu:	PELCRA_1303919960224
Tytuł:	Czy komputer pożre książkę
Wydawca:	Agora S.A.
Źródło:	Gazeta Wyborcza
Kanał:	#kanal_prasa_dziennik
Typ:	#typ_publ
Autorzy:	Adam Szymanowski,
Data publikacji:	1996-02-24
na nią od środka i nie rozumiejącego, co się dzieje - Hugo ukazuje bitwę widzianą z perspektywy Boga, patrzy na nią z lotu ptaka: wie, że gdyby Napoleon miał świadomość, iż po drugiej stronie grzbietu wyżyny Mont-Saint-Jean jest przepaść (ale przewodnik mu o tym nie powiedział), kirasjerzy Milhauda nie runęliby u stóp wojska angielskiego; że gdyby pastuszek, który służył za przewodnika Buelowa, podpowiedział inną drogę marszu, armia pruska nie zjawiłaby się na czas, by rozstrzygnąć losy bitwy. Dysponując strukturą intertekstową, możemy opisać od nowa koleje bitwy pod Waterloo, doprowadzić do tego, żeby przybyli Francuzi Grouchy'ego, nie zaś Niemcy Bluechera, ale tragiczne piękno tych stronic Wiktora Hugo bierze się stąd właśnie, że (bez względu na nasze pragnienia) rzeczy miały taki przebieg, jaki miały. Piękno "Wojny i pokoju" kryje się w tym, że agonia księcia Andrzeja kończy się śmiercią, choć może się to nam ani trochę nie podobać. Bolesne oczarowanie, jakie daje nam odczytanie na nowo wielkich tragików , bierze się stąd, że ich bohaterowie, mogąc uniknąć straszliwego losu, przez słabość albo zaślepienie nie widzą, jakiemu przeznaczeniu wychodzą naprzeciw, i rzucają się w przepaść, którą wykopali własnymi rękami. Poza tym Hugo, wskazawszy wszystkie sposobności, których Napoleon nie wykorzystał pod Waterloo, powiada: "Czy Napoleon mógł wygrać tę bitwę? Odpowiadamy, że nie. Dlaczego? Z powodu Wellingtona? Z powodu Bluechera? Nie. Z powodu Boga" . Tego samego dowiadujemy się ze wszystkich wielkich opowieści, tyle że czasem Boga zastępuje się przeznaczeniem albo nieuchronnymi prawami życia. Rola opowieści "niemodyfikowalnych" na tym właśnie polega: wbrew wszystkim naszym pragnieniom, by odmienić przeznaczenie, zmuszają nas one do tego, żebyśmy namacalnie poczuli, że nie ma żadnych możliwości zmiany. I w ten sposób, o czymkolwiek by mówiły, zawsze opowiadają o naszych losach; dlatego czytamy je i kochamy. Potrzebujemy płynącej z nich sur