Dane tekstu dla wyniku: 1
Identyfikator tekstu: PWN_3202000000037
Tytuł:
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Źródło: Próba scalenia : obiegi, wzorce, style : literatura polska 1944-1989
Kanał: #kanal_ksiazka
Typ: #typ_nd
Autorzy: Tadeusz Drewnowski,  
Data publikacji: 1997
W zacofanej i zrujnowanej Polsce, pełnej przeżytków i jaskrawych dysproporcji, marksizm stosowany ma podówczas wiele do zrobienia.
Tematem lewicowej publicystyki jest więc reforma rolna, zagospodarowanie nowych ziem, system oświaty powszechnej, reforma studiów akademickich itd. Autorzy snują wizję społeczeństwa zdemokratyzowanego, wizję awansu kulturalnego. Przywoływany przez Crocego obraz "nowatorstwa sowieckiego", nazywany tak oczywiście ironicznie, zgoła nie pasował do rzeczywistości polskiej (zresztą i dla ZSRR okazał się nieprawdziwy). To "nowatorstwo", niezależnie czym było ponadto, nie polegało na zamykaniu szkół, lecz na ich budowie, na rozwoju i zapełnianiu muzeów, a nie na ich paleniu i plądrowaniu.
Wspólnym rysem omówionych wyżej programów kulturalnych czy lepiej: orientacji była ich europejskość, choć jej stan i stosunek do sprawy polskiej oceniano niejednorodnie. Również lewica jej się nie wyrzekała - rewolucja w Polsce podkreślała przecież swój europejski rodowód (Stawar, Żółkiewski, Sandauer). Wiarę w Europę najmocniej wyraził w literaturze młody lwowski socjalista i uczestnik ruchu oporu - Mirosław Żuławski w napisanym w 1943 r. tytułowym opowiadaniu ze swego debiutu pt.: Ostatnia Eu