para królewska doznała dotkliwych upokorzeń. Bezpośrednim skutkiem niepowodzenia zamachu stanu z 1756 r. było niemal całkowite unicestwienie władzy monarszej. Zastanawiano się nawet nad możliwością zniesienia monarchii w Szwecji, ale uznano ten krok za niezgodny z obowiązującą konstytucją. Dokonane przez triumfujących "kapeluszy" dalsze ograniczenia władzy królewskiej, likwidowały w zasadzie wszelkie pozostałości królewskiego veta i ograniczały do minimum wpływ władcy na nominacje urzędników46.
W czasie trwania obrad riksdagu 1755-1756 r. na arenie międzynarodowej dokonało się słynne odwrócenie przymierzy. Sojusz francusko-pruski został definitywnie zerwany. Na przeciw Prus, sprzymierzonych z Anglią i Hanowerem stanęła potężna koalicja Francji, Austrii, Rosji i Saksonii. 30 sierpnia 1756 r. Fryderyk II uderzył na najsłabsze ogniwo antypruskiego aliansu - Saksonię i błyskawicznie opanował całe jej terytorium. W ten sposób rozpoczęła się wojna siedmioletnia, w której dotychczasowi sojusznicy Szwecji znaleźli się we wrogich wobec siebie obozach. Mimo to, "kapelusze" zdecydowali się na przystąpienie do wojny. Adolf Fryderyk i Ludwika Ulryka byli co prawda zwolennikami orientacji pruskiej, ale w Tajnej Komisji i w senacie zdecydowaną przewagę posiadało stronnictwo profrancuskie. Rada Państwa opowiedziała się więc za przyjęciem kursu antypruskiego. Była to decyzja tym łatwiejsza, że działały w tym kierunku połączone wysiłki dyplomacji rosyjskiej i francuskiej. W marcu 1757 r. zawarto w Sztokholmie układ z Austrią i Francją, w myśl którego Szwecja (będąca jednym z gwarantów pokoju westfalskiego z 1648 r.) obiecała wziąć udział w przywracaniu naruszonego przez Prusy pokoju w Rzeszy. 13 września 1757 r. wojska szwedzkie, bez wypowiedzenia wojny, przeszły graniczną rzekę Pianę i wkroczyły na terytorium Prus. W kilkanaście dni później Szwedzi podpisali konwencję subsydiową z Austrią. Tego samego dnia zawarto także traktat z dworem francuskim. W zamian za pokaźne subsydia Szwecja zobowiązała się przeznaczyć do działań przeciwko Fryderykowi II dwudziestodwutysięczny korpus na Pomorzu. Rząd szwedzki uzyskał równocześnie uroczyste zapewnienie, iż po pokonaniu Prus i przywróceniu pokoju w Rzeszy otrzyma zwrot utraconej wcześniej na rzecz państwa Hohenzollernów części Pomorza ze Szczecinem. Działania armii szwedzkiej na Pomorzu były jednak tak nieudolne i
ślamazarne
, że nie stanowiły większego zagrożenia dla wojsk pruskich. Co prawda w kwietniu 1758 r. Szwecja odnowiła i rozszerzyła traktat subsydiowy z Francją i Austrią, a w początkach lipca 1758 r. przedłużyła zawarty w 1745 r. (i dawno już zerwany) alians odporny i traktat handlowy z Rosją, ale nie przyniosło to żadnych zmian na froncie wojny szwedzko-pruskiej. Wojska szwedzkie w dalszym ciągu działały bardzo opieszale i stwarzały jedynie "pozór wojny na Pomorzu". Sytuacji w tym zakresie nie mogło zmienić nawet dalsze zacieśnienie związków politycznych z Francją i Austrią, czego odzwierciedleniem było przystąpienie Szwecji we wrześniu 1760 r. do francusko-austriackiego traktatu wersalskiego z grudnia 1758 r. W miarę przedłużania się wojny nasilały się bowiem konflikty wewnętrzne, a wychodzący powoli z kryzysu dwór królewski sabotował i paraliżował w zarodku wszelkie ofensywne pomysły Rady Państwa47.
Narastające w coraz większym stopniu trudności gospodarcze i finansowe Szwecji znalazły swój wyraz w czasie obrad riksdagu 1760-1762 r. W obliczu coraz głośniejszej krytyki poczynań rządu nastąpił rozłam w partii "kapeluszy". Dwór królewski, tradycyjnie niechętny antypruskiej polityce Rady Państwa, zacieśnił swoje związki z partią "czapek". Do opozycji zbliżyła się także rozłamowa grupa w stronnictwie "kapeluszy". Na żądanie opozycyjnych posłów, wspartych energicznymi zabiegami dworu, riksdag w
|