Dane tekstu dla wyniku:	1
Identyfikator tekstu:	IJPPAN_PolPr_GKb01321
Tytuł:	Spełnić marzenia o dziecku
Wydawca:	"Polskapresse". Oddział "Prasa Krakowska"
Źródło:	Gazeta Krakowska
Kanał:	#kanal_prasa_dziennik
Typ:	#typ_publ
Autorzy:	Katarzyna Zawadzka,
Data publikacji:	2007-03-17
Spełnić marzenia o dziecku Spełnić marzenia o dziecku Niepłodność to coraz częstszy problem mieszkańców krajów wysoko rozwiniętych. Szacuje się, że tylko w Polsce dotyczy ona około miliona par w wieku rozrodczym. Problem ten jest tak duży, że Światowa Organizacja Zdrowia uznała niepłodność za chorobę społeczną. O niepłodności mówimy wtedy, gdy kobieta nie może począć dziecka przez rok, przy założeniu, że odbywa regularne stosunki i nie stosuje antykoncepcji. W czasie całego cyklu miesięcznego, tylko w ciągu 36 godzin (tyle trwa faza owulacyjna ) może dojść do zapłodnienia. Teoretycznie więc zapłodnienie wydaje się sprawą bardzo trudną. W praktyce jednak wielu parom zdrowym i uprawiającym seks średnio 3 razy w tygodniu (częściej nie warto, ponieważ spada jakość nasienia) udaje się począć dziecko bez większych problemów. Osoby, które mają z tym problem, powinny poddać się szczegółowym badaniom i leczeniu. Wybór metody uzależniony jest od wielu czynników, przede wszystkim od przyczyny niepłodności. Mniej plemników i hormonów Niepłodność w połowie wypadków spowodowana jest zaburzeniami w organizmie kobiety, a w połowie – mężczyzny. Mogą ją powodować choroby przenoszone drogą płciową, stany zapalne, przebyte operacje, nieprawidłowa budowa narządu rodnego, a także niewłaściwa masa ciała. Udowodniono, że kobiety zbyt szczupłe i zbyt otyłe mają zaburzenia hormonalne (za przemiany hormonalne odpowiada również tkanka tłuszczowa). Jeśli ich poziom jest niski lub przekracza znacznie normę, pojawiają się zaburzenia miesiączkowania lub cykle bezowulacyjne, które powodują trudności z zajściem w ciążę. Otyłość lub nadmierna chudość mogą być też przyczynami niepłodności u mężczyzn. Badania wykazały, że w przypadku panów z niedowagą liczba plemników w nasieniu jest niższa prawie o 40 procent niż u mężczyzn o prawidłowej masie ciała. U mężczyzn otyłych ich poziom jest niższy o 25 procent. Równolegle spada też poziom testosteronu we krwi. Gdy jajowody są niedrożne U kobiet najczęstszą przyczyną niepłodności są zaburzenia owulacji. Z powodzeniem można je jednak leczyć za pomocą metod farmakologicznych. Zdecydowanie poważniejszą przyczyną jest niedrożność jajowodów, która jest skutkiem zapalenia przydatków, endometriozy, operacji wyrostka, przebytej ciąży pozamacicznej lub nieprawidłowej budowy narządu rodnego (np. niedorozwój macicy lub jej przegrody). Przy niedrożności jajowodów plemnik dążący do zapłodnienia komórki jajowej napotyka blokadę mechaniczną. Aby je udrożnić, należy poddać się skomplikowanemu leczeniu chirurgicznemu. Jeśli nie odnosi ono skutku (a często tak się dzieje), jedyną możliwością zajścia w ciążę jest zapłodnienie pozaustrojowe. Przyczyną niepłodności może być też uczulenie na męskie nasienie, występujące u 2 proc. kobiet. W pochwie wydziela się wówczas śluz, który uniemożliwia przedostanie się plemnikom do komórki jajowej. W tym wypadku zwykle wystarczają leki odczulające, a jeśli nie skutkują wskazany jest zabieg inseminacji domacicznej, polegający na podaniu plemnika bezpośrednio do macicy. Duże ograniczenie w poczęciu dziecka stanowi wiek. O ile mężczyzna może spłodzić potomka nawet w podeszłym wieku, o tyle płodność kobiet zmniejsza się stopniowo i około 45 roku życia zanika niemal zupełnie. Wtedy to obserwuje się zwykle wkraczanie kobiet w okres menopauzy. Więcej niż 20 milionów U mężczyzn o płodności decydują plemniki. Szansa na poczęcie dziecka zmniejsza się, gdy są one mało ruchliwe lub jest ich za mało. W jednym mililitrze spermy musi być przynajmniej dwadzieścia milionów plemników. Na spadek ich liczby ma wpływ nieodpowiedni tryb życia, a więc nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, silny stres prowadzący do zaburzeń hormonalnych. Obniżenie produkcji plemników powoduje również stosowanie gorących kąpieli i noszenie zbyt obcisłej bielizny, co prowadzi do przegrzewania jąder – temperatura w worku mosznowym nie może przekraczać 35 stopni. Częstymi przyczynami niepłodności są także choroby, np. świnka, wnętrostwo, zapalenie gruczołu krokowego, choroby wirusowe przebiegające z wysoką temperaturą, stosowanie leków na nadciśnienie i cukrzycę, żylaki powrózka nasiennego, operacje przepuklin pachwinowych i znieczulenia anestezjologiczne. W opisanych sytuacjach nie stosuje się leczenia farmakologicznego, ponieważ poprawa jakości nasienia jest w tych przypadkach niemożliwa. Produkcja plemników trwa około 3 miesięcy, trzeba pamiętać o tym oceniając płodność mężczyzny. • k.zawadzka@dziennik.lodz.pl Jak zwiększyć szansę na ciążę Jeśli chcemy począć dziecko w sposób naturalny, powinniśmy współżyć z partnerem średnio 3 razy w tygodniu. Nie pogorszy się wówczas jakość nasienia, co ma miejsce przy częstszych stosunkach, nie przeoczymy też dni płodnych, co może się zdarzyć, gdy seks jest rzadko uprawiany Zwykle organizm kobiety podpowiada, kiedy może się ona spodziewać jajeczkowania. Uwolnienie komórki jajowej jest sygnalizowane podwyższeniem temperatury wewnątrz pochwy o około 0,5 stopnia i pojawieniem się rzadszej, białej wydzieliny, przypominającej białko kurzego jaja. Najlepiej więc obserwować wszystkie symptomy i mierzyć regularnie temperaturę w pochwie. Pamiętajmy, że do owulacji nie zawsze dochodzi w połowie cyklu. Czasami cykl się wydłuża, a czasami skraca. Mają na to wpływ m.in. wyjazdy związane ze zmianą strefy klimatycznej, stres, a nawet przeziębienie. Jeśli mimo regularnych prób (przez rok) partnerka nie zachodzi w ciążę, należy zgłosić się do specjalisty zajmującego się leczeniem niepłodności. Każdy przypadek rozpatruje się indywidualnie. Lekarz przeprowadza z parą wywiad, odpowiednio dobiera diagnostykę i leczenie. Jeśli u kobiety jest zachowana owulacja, a badania hormonalne są w normie, przyczyn niepłodności poszukuje się u mężczyzny. Na podstawie badania nasienia można wykryć, jaka jest ruchliwość i ilość plemników. Jeśli parametry nasienia nie są zadowalające, np. na skutek niskiego poziomu testosteronu i gonadotropin, lekarz może przepisać mężczyźnie odpowiednią dawkę hormonów. Jeśli nasienie jest dobrej jakości, kobieta musi przejść badania USG i HSG, które mają na celu ocenę budowy żeńskich narządów płciowych. Badanie HSG polega na podaniu przez kanał szyjki kontrastu do macicy i jajowodów, przy jednoczesnym wykonywaniu zdjęć rtg w poszczególnych etapach badania. Można dzięki temu ocenić wielkość i kształt macicy, wykryć wady wrodzone, zrosty, polipy, mięśniaki i sprawdzić, czy jajowody są drożne. W zależności od wyniku specjalista decyduje o dalszym postępowaniu. • adopcja, sposób na rodzicielstwo Wymogami, które należy spełnić, aby adoptować dziecko są: przynajmniej 5-letni staż małżeński (w szczególnych wypadkach dziecko może być adoptowane przez osobę samotną) i dobry stan zdrowia, zarówno fizycznego jak i psychicznego. Pracownicy ośrodka adopcyjnego muszą mieć także pewność, że decyzja o adopcji jest przemyślana i że partnerzy są w stanie zapewnić dziecku byt materialny. Sprawdzenie tego wszystkiego sprawia, że procedury adopcyjne często ciągną się miesiącami (zwykle na dziecko czeka się 10 – 12 miesięcy). Procedura trwa dłużej, gdy maluch, który ma trafić do adopcji, został porzucony. Wówczas należy ustalić kim jest, czy jego rodzice żyją i gdzie przebywają. Należy zaznaczyć, że nie każdy ma szansę na adoptowanie niemowlęcia, ograniczenie stanowi różnica wieku między rodzicami a dzieckiem, nie może ona przekraczać 40 lat. Jakie dokumenty trzeba złożyć w ośrodku? ? Odpis aktu małżeńskiego ? Akt urodzenia w przypadku osób samotnych ? Zaświadczenie z poradni zdrowia psychicznego i poradni odwykowej, że nie było się leczonym ? Zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia ? Zaświadczenie o zarobkach ? Zaświadczenie o niekaralności ? Opinia z miejsca pracy Czy u dzieci z probówki częściej występują wady rozwojowe? Ten problem rozważali naukowcy z Australii i Stanów Zjednoczonych.Do tej pory wiadomo było jedynie, że dzieci poczęte drogą pozaustrojową w ok. 6 procentach rodzą się mniejsze niż dzieci poczęte drogą naturalną. Częściej występują też ciąże mnogie. To właśnie te informacje skłoniły naukowców do wykonania badań, które objęły 1138 dzieci urodzonych w wyniku technik sztucznego zapłodnienia i 4 tys. dzieci poczętych naturalnie. Po uwzględnieniu wieku matek i liczby dzieci urodzonych w czasie porodów z ciąż mnogich rzeczywiście okazało się, że ryzyko wad rozwojowych było większe u dzieci z probówki. Mniejsze jednak dla par, w których tylko jedno z partnerów było niepłodne. Po wprowadzeniu nowych technik, umożliwiających zbadanie garnituru chromosomalnego zarodka, istnieje możliwość wyeliminowania obaw o wystąpienie wad genetycznych u przyszłego dziecka. • Pytamy... ...czy lecząc niepłodność można wybrać płeć dziecka? f Odpowiada prof. dr hab. med. Jerzy Radwan, Centrum Leczenia Niepłodności „Gameta“ Wybór płci przyszłego dziecka jest możliwy, jednak w Polsce nie stosujemy tych metod. Jednym ze sposobów zwiększających szansę na urodzenie dziecka o wybranej płci jest rozdzielenie plemników na te z chromosomem męskim (Y) i żeńskim (X). Jeśli chcemy, żeby urodziła się dziewczynka, do macicy lub bezpośrednio do komórki jajowej podajemy tę frakcję, w której jest więcej plemników żeńskich. Dokładne rozdzielenie plemników jest jednak bardzo trudne, w związku z tym prawdopodobieństwo urodzenia dziecka o wybranej płci wynosi około 65 procent. Pamiętajmy, że w naturze szanse na urodzenie chłopca lub dziewczynki są takie same... Metodą, która daje stuprocentową pewność co do płci przyszłego potomka, jest tzw. diagnostyka przedimplantacyjna. Gdy zarodek jest jeszcze w laboratorium, około 60 godzin po zapłodnieniu pobiera się z niego 1 lub 2 blastomery. W pobranych blastomerach można wykonać analizę chromosomów. Badanie to daje pewność, czy zarodek ma płeć żeńską (XX) czy męską (XY). Gdy przeniesiemy do macicy zarodek żeński, nie ma możliwości, aby urodził się chłopiec. Wybór płci dziecka ma uzasadnienie tylko wtedy, gdy rodzice są nosicielami ciężkiej, śmiertelnej choroby genetycznej, dziedziczonej np. tylko przez chłopców. Wówczas do macicy przenosimy zarodek żeński. Nie zgodzę się więc z opinią, że metody te powodują, że dziecko traktowane jest jak towar, bo to próba ocalenia jego życia. Diagnostyka przedimplantacyjna pozwala również wykryć ewentualne wady genetyczne zarodka przed przeniesieniem go do macicy. Metody te są bardzo drogie. • Skutki uboczne sztucznego zapłodnienia Na sukces zabiegu ma wpływ wiele czynników m.in. wiek kobiety, masa ciała, przyczyna niepłodności, stosowanie używek, jakość nasienia i reakcja jajników na stymulację. Skutki uboczne obserwowane są stosunkowo rzadko, są to: d nadmierna odpowiedź jajników na stymulację owulacji. d problemy naczyniowe, krwawienie, poronienie. d ciąża pozamaciczna. > ciąża mnoga. • Czy wiesz, że... Silny stres może powodować nie tylko trudności z zajściem w ciążę (wywołuje zaburzenia hormonalne), ale także może zadziałać bardzo negatywnie na płód rozwijający się w łonie matki. Wiele dzieci, których matki podczas ciąży znajdowały się w stanie ciągłego stresu, ma nadmiernie pobudzony układ nerwowy, w związku czym cierpi od urodzenia na różnego rodzaju bóle, m.in. głowy i żołądka. Często mają też stany lękowe, zaburzone poczucie własnej wartości i są mniej inteligentne. Badania wykazały, że taka zależność występuje u prawie 70 procent dzieci. Lepiej więc dbać zawczasu o zachowanie komfortu psychicznego podczas ciąży. • To może pomóc ? Uprawiajcie seks w pozycji „na pieska", plemniki mają wówczas łatwiejszy dostęp do szyjki macicy. Prawdopodobieństwo zapłodnienia może zwiększać również przeżycie przez kobietę orgazmu. Powoduje on bowiem czasowe otworzenie szyjki macicy, dzięki czemu sperma łatwiej może wniknąć do środka. ? Dbajcie o utrzymywanie prawidłowej postawy ciała. Niektórzy naukowcy twierdzą, że dzięki temu wszystkie narządy wewnętrzne, także rodne, są również ułożone prawidłowo. ? Codzienna dieta zarówno kobiety, jak i mężczyzny, powinna obfitować w witaminy i minerały, m.in. witaminę A, B, C, E, żelazo, magnez, cynk, miedź i kwas foliowy. ? Zadbajcie o kondycję psychiczną. Najłatwiej począć dziecko, gdy nie ma wewnętrznych blokad. ? Żeń-szeń, przywrotnik, niepokalanek , maca i eleuterokok mogą przywrócić równowagę hormonalną i poprawić płodność. • Zapłodnienie in vitro lub mikromanipulacja Pierwsze dziecko „z probówki” przyszło na świat w 1978 roku. Obecnie zabiegi metodą in vitro wykonuje się coraz częściej, są one nadzieją dla wielu par, które w sposób naturalny nie mogą mieć dzieci. Od chwili jej wynalezienia tej metody wykonano już ponad 4 miliony zabiegów. Zapłodnienie in vitro, w dosłownym tłumaczeniu, oznacza zapłodnienie poza ustrojem. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu ogólnym. Przez ścianę pochwy wkłada się cienką igłę pod kontrolą usg i pobiera komórkę jajową. W laboratorium do każdej komórki wprowadza się około 50-100 tysięcy plemników, pobranych wcześniej od partnera. Po 2-3 dniach powstaje zarodek, który następnie jest przenoszony do macicy za pomocą cienkiego cewnika. W tym wypadku znieczulenie nie jest konieczne, ponieważ zabieg jest bezbolesny. Pozostałe, niewykorzystane zarodki mogą być bezpiecznie przechowywane przez wiele lat. Jeśli więc zabieg się nie powiedzie, możliwe jest jego powtórzenie bez wcześniejszej punkcji i stymulacji owulacji. Zabieg in vitro jest wskazany w sytuacjach, gdy niemożliwe jest zapłodnienie na skutek niedrożności lub braku jajowodów, endometriozy, zespołu pękającego pęcherzyka lub niepłodności immunologicznej. Jeśli metoda ta nie prowadzi do zapłodnienia, można poddać się mikromanipulacji, czyli zmodyfikowanej metodzie in vitro. Polega ona na wstrzyknięciu jednego plemnika do wnętrza komórki jajowej. Lekarz wykonuje to pod mikroskopem. Mikromanipulacja jest szansą dla kobiet, których komórki jajowe mają twarde i grube osłonki (plemnik nie może się przez nie przebić), a także dla mężczyzn, którzy nie mają plemników, lub nie mają ich wcale. Wówczas można wykonać aspirację plemników z najądrzy lub punkcję jądra. •