Dane tekstu dla wyniku:	1
Identyfikator tekstu:	IJPPAN_pwschsw0004304
Tytuł:	JAK SIĘ STARZEJEMY
Wydawca:	Polskie Towarzystwo Przyrodników
Źródło:	Wszechświat
Kanał:	#kanal_prasa_dziennik
Typ:	#typ_nd
Autorzy:	Aleksandra Jadwiga STACHOŃ,
Data publikacji:	2006-01-01
wodem ubytku wysokości ciała jest spłaszczanie lub wypadanie dysków międzykręgowych, zwiększenie krzywizn kręgosłupa i spłaszczenie stopy, występujące na skutek eksploatacji osiowego szkieletu (ryc. 2). Długość kończyn górnych i dolnych ulega zmniejszeniu, w skutek ścierania kości, ścienienia blaszek kostnych i spłaszczania stopy. Grubość warstwy korowej kości długich wykazuje spadek wraz z wiekiem u mężczyzn o 10%, a u kobiet nawet do 30%, co ma związek ze zmniejszonym wydzielaniem estrogenów. Masa ciała w pierwszym okresie starzenia (do około 60-70 roku życia) wzrasta, a co za tym idzie wzrasta wielkość fałdów skórno — tłuszczowych, obwód szyi, obwód ramienia i uda, szerokość bioder. Powodem tego jest spadek tempa podstawowej przemiany materii i zmiany w dystrybucji tkanki tłuszczowej. U kobiet obwody przez pośladki, udo i obwód szyi osiągają największe wartości między 60 a 70 rokiem życia, a następnie maleją. U mężczyzn wszystkie te obwody stale maleją. Wzrasta wraz z wiekiem szerokość i głębokość klatki piersiowej, jej obwód. Grubość podskórnej tkanki tłuszczowej i masa ciała ulegają spadkowi w późnej starości. Jest to tzw. starcze wychudzenie (ryc. 3). Proporcje ciała zmieniają się wraz z wiekiem również poprzez spadek rozpiętości ramion o 3 centymetry, zaobserwowany jednak tylko u mężczyzn. Dymorfizm płciowy w zakresie wielu cech słabnie (np. owłosienie ciała i twarzy). Niektórzy autorzy postulują istnienie ujemnego sprzężenia między czasem dojrzewania a starzenia. Kobiety dojrzewają dwa lata wcześniej niż mężczyźni, natomiast sześć do ośmiu lat później występują u nich hormonalne zmiany starcze. Obniżenie produkcji androgenów obserwuje się u mężczyzn między 30 a 40 rokiem życia, podczas gdy spadek produkcji estrogenów u kobiet ma miejsce między 40 a 50 rokiem życia. Jednym z objawów starzenia się kobiet, w którym wyprzedzają one mężczyzn, jest zanikanie funkcji gametotwórczej gonad. Kora nadnerczy wydziela zbyt małe ilości estrogenów dla podtrzymania funkcji owulacyjnej jajników. Ustanie jajeczkowania jest jednym z objawów klimakterium. W okresie klimakterium pojawia się też szereg różnych dolegliwości związanych ze spadającym poziomem hormonów płciowych, odczuwanych z różnym nasileniem. Są to: uczucie gorąca, nadmierne pocenie się, zawroty głowy, rozdrażnienie, depresja, zaburzenia snu, suchość pochwy, zaburzenia cykli miesiączkowych. Mężczyźni natomiast są zdolni do produkcji plemników o wiele dłużej, obniża się u nich jednak z wiekiem skład jakościowy i ilościowy ejakulatu. Inwolucja dotyczy także wskaźników hematologicznych i biochemicznych. Liczba erytrocytów i hemoglobiny jest niższa u seniorów niż u reszty populacji, a poziom glukozy i cholesterolu są nieco wyższe. Zawartość wody w organizmie spada, spada zdolność filtracyjna nerek. Nieco zmniejsza się szybkość przewodzenia nerwów, zmniejszona jest wrażliwość zakończeń nerwowych na bodźce. W starości mamy do czynienia z podwyższeniem progu percepcji bólu. Osłabieniu na skutek zaniku komórek zmysłowych ulega wzrok i słuch. Pogarsza się ostrość widzenia, a silniejsze uszkodzenie słuchu następuje w zakresie słyszalności tonów wysokich. Wynikiem obumierania komórek nerwowych jest osłabienie pamięci i osłabienie tempa uczenia się, stwierdzone między innymi na podstawie testów powtarzania cyfr i symboli cyfr według Wechsler'a. Zmniejszenie ilości osmoreceptorów powoduje osłabienie poczucia pragnienia. Zmiany w składzie biochemicznym starzejących się komórek naukowcy nauczyli się wykorzystywać między innymi do oceny wieku biologicznego osobnika. Wraz ze starzeniem się komórek, dochodzi do zmniejszenia się liczby fosfolipidów wchodzących w skład błon biologicznych, co przyczynia się do zmniejszenia ich selektywnej przepuszczalności. To ma związek ze składem jonów w środowisku wszystkich organelli komórki, co powoduje spadek ogólnego ładunku elektrycznego struktur komórkowych wchodzących w skła