Dane tekstu dla wyniku: 1
Identyfikator tekstu: PWN_3202000000030
Tytuł:
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Źródło: Twórczość mszalna kompozytorów polskich XX wieku : 1900-1995
Kanał: #kanal_ksiazka
Typ: #typ_nd
Autorzy: Stanisław Dąbek,  
Data publikacji: 1996
kompozytorskiej, wnioski zaś tworzą podstawę wieloaspektowych zabiegów interpretacyjnych. Lapidarnie scharakteryzował tę orientację metodologiczną Theodor Adorno: "Klucz do wszelkiej treści sztuki leży w jej technice"(cyt. za Korte 1964, s. 21). Efektowne uogólnienie sformułował także francuski estetyk muzyki, Jules Monchanin: "Nie ma sztuki bez techniki. Jeśli ekspresji uczuć nie tłumaczy się środkami technicznymi, nie ma wówczas jej realizacji " (w przekładzie Józefa Rychlika 1984, s. 209).
Na gruncie tego gatunku możliwości interpretacyjne są szczególnie szerokie i w konsekwencji wyjątkowo złożone. Można wyróżnić dwie główne grupy interpretacji prezentowanych w pracy: interpretacje wywodzące się bezpośrednio z tekstu muzycznego oraz eksponujące szeroki obszar symboliki, stanowiącej splot dwóch tradycji ­ muzycznej (gatunku mszy) i teologicznej. Interpretacje symboliczne, niekiedy dominujące, mają swoje głębokie uzasadnienie. Eucharystia bowiem i jej przejaw realizacji ­ Msza święta, stanowi największy symbol chrześcijaństwa. Sygnalizując zaledwie (z konieczności) rozległą problematykę symbolu, zacytujmy wypowiedzi dwóch autorów. Antoni J. Nowak stwierdza uogólniająco, że "Zdolność do symbolizowania jest elementarnym wyrazem duchowości człowieka"(1994, s. 9). Hans-Georg Gadamer zwraca uwagę, że "symboliczność nie tylko odsyła do znaczenia, ale pozwala mu się uobecnić: reprezentuje znaczenie", natomiast "sztuka dokonuje nie tylko odsłaniania sensu. Należałoby raczej powiedzieć, że chroni ona sens w czymś wystarczająco solidnym, by ten ani się nie ulotnił, ani nie wysączył, ale by został utrwalony i ukryty w podatnej strukturze wytworu" [u Gadamera = utworu] (1993, s. 45, 46).
Preferowanie aspektu analitycznego nie pozostało zapewne bez wpływu na styl języka pracy ­ szczególnie na jego zróżnicowanie. Zależało mi przede wszystkim na egzemplifikacji, zarówno nutowej, jak tekstowej, analizowanych problemów. W związku z tym (a jest to także warunkowane nikłym stanem badań) niemal nie korzystałem z ustaleń pochodzących "z drugiej ręki"; mówiąc np. o fudze lub kanonie nie poprzestaję na ogólnikowych stwierdzeniach o ich użyciu. W rezultacie praca zawiera po raz pierwszy eg