Dane tekstu dla wyniku:	1
Identyfikator tekstu:	PWN_1202900000113
Tytuł:	MICKIEWICZ I SZEKSPIR
Wydawca:
Źródło:	Pamiętnik Literacki nr 20
Kanał:	#kanal_prasa_inne
Typ:	#typ_publ
Autorzy:	HENRYK ŻYCZYŃSKI,
Data publikacji:	1923
Zgodnie z tą teorją postępował Mickiewicz w "Panu Tadeuszu". Realistyczny charakter utworu był jak gdybytem słońcem, które nie dopuszczało motywów mistycznych, lecz zmuszało dostrajać żywioły nadprzyrodzone do tła ogólnego. Spróbujmy zebrać wyniki. Mickiewicz nie zagłębiał się zbytnio w Szekspirze, ale obojętnie obok niego nie przeszedł. Patrzał na niego równocześnie własnemi oczyma i oczyma krytyki niemieckiej. Mickiewicz posiadał zupełnie odmienną od Szekspira organizację umysłową i żył w odmiennych warunkach i w odmiennej epoce. Z tych odrębności zdawał sobie jasno sprawę i widział w Szekspirze raczej pouczający przykład, niźli konkretny wzór do naśladowania. Dalej przyznawał Mickiewicz Szekspirowi wielką i bezpośrednią potęgę natchnienia, podobną do tajemniczych mocy twórczych przyrody. Równocześnie jednak był przekonany, że twórcze natchnienie Szekspira obejmowało głównie niższe regjony bytu, gdy tymczasem poezja winna docierać do prawd najwyższych. Dlatego wpływ Szekspira na Mickiewicza ogranicz się do lat młodszych i kończy się z "Konradem Wallenrodem". W okresie młodości pomagał Szekspir Mickiewiczowi rwać pęta klasyczne, zachęcał do samodzielności, uczył cenić natchnienie. Gdy jednak Mickiewicz dojrzał, zatęsknił do wyższych, astralnych sfer; usiłował je osiągnąć w "Dziadach", a nawet w "Panu Tadeuszu" o nich nie zapomniał. Cieszyn, w grudniu 1922 r.