ierwszy wariant zajmuje się zatem wiedzą w szerokim sensie tego słowa, drugi - informacją. Socjologia wiedzy zwraca się raczej ku analizie przeszłości, ujmując ideologię, przekonania polityczne, poglądy naukowe w ich powiązaniu z globalną strukturą społeczną, a w szczególności ze strukturą klasowo-warstwową. Socjologia komunikowania masowego - w wydaniu amerykańskim - zajmuje się zjawiskami współczesnymi, ujmując analizowane treści w odniesieniu do społeczno-demograficznych kategorii odbiorców.
Europejczyk, jak pisze Merton, zwykle spekuluje na podstawie materiałów z długich okresów historycznych, podczas gdy Amerykanin bada fakty
aktualnie
występujące. Odpowiednio różny jest ich stosunek do metod i technik badawczych. Gdy Europejczyk wykorzystuje wszystkie rodzaje materiałów historycznych, przy czym mało się interesuje problemami metodologicznymi, może z wyjątkiem krytyki źródeł historycznych, to Amerykanin wykorzystuje głównie źródła wywołane przez niego samego w trakcie badań empirycznych, przy czym problem doboru metod, technik i procedur badawczych jest dla niego niejednokrotnie ważniejszy, aniżeli problem, jaki ma badać. Ze względu na typ materiałów, które analizuje, zainteresowany jest przede wszystkim rzetelnością używanych narzędzi badawczych, a ich doskonalenie uważa za jedno z najważniejszych zadań naukowych. Jak złośliwie pisze Merton, Amerykanin w swym kulcie danych empirycznych tak nisko trzyma swój "nos badacza" nad materiałem, iż nie może spojrzeć dalej, niż sięgają granice jego bezpośredniego zadania.
Różna jest także organizacja warsztatu badawczego socjologa wiedzy i socjologa komunikowania masowego. Wynika to z odmienności używanych metod i innego stosunku do praktyki społecznej. O ile socjolog wiedzy pracuje zazwyczaj samotnie, a co najwyżej z pomocą jednego, dwóch asystentów, to socjolog komunikowania masowego jest zazwyczaj członkiem dużego zespołu badawczego, instytutu czy komisji doradczej, pracuje zaś na bezpośrednie, doraźne i na ogół pilne zlecenie praktyki. Socjolog wiedzy - jak
|