Dane tekstu dla wyniku: 5
Identyfikator tekstu: PWN_3302000000029
Tytuł:
Wydawca: Muza
Źródło: Warmia, Mazury, Suwalszczyzna
Kanał: #kanal_ksiazka
Typ: #typ_inf-por
Autorzy: Jan Bałdowski,  
Data publikacji: 1996
Staszkowo, w pobliżu wsi koniec szlaku.
Szlak II Mazurski system dróg wodnych Mazurski system dróg wodnych stanowi rozgałęziony szlak żeglugowy Krainy Wielkich Jezior Mazurskich, łączący wielkie jeziora mazurskie: Mamry, Niegocin, Śniardwy oraz długi ciąg jezior rynnowych pomiędzy Rynem, Rucianem-Nidą i Piszem. Szlak ten składa się z 5 odcinków zasadniczych: Giżycko – Węgorzewo, Giżycko – Mikołajki, Mikołajki – Ruciane-Nida, Mikołajki – Pisz i Mikołajki – Ryn (obecnie rejsy zawieszono). Łączna długość wszystkich odcinków wynosi 126,4 km, a wraz z odgałęzieniami bocznymi na poszczególnych jeziorach ponad 200 km. Pomysł połączenia wyżej wspomnianych jezior w jeden system żeglugowy pojawił się w 2 poł. XIV w. Największym rzecznikiem tego wielkiego na owe czasy przedsięwzięcia był wielki mistrz zakonu krzyżackiego Winrich von Kniprode, który mimo podeszłego wieku zdecydował się na odbycie w 1379 długiej podróży rekonesansowej z Węgorzewa do Narwi i dalej do Malborka, na specjalnie w tym celu zbudowanej łodzi. Koncepcja Winricha von Kniprode nie znalazła jednak zrozumienia i poparcia u jego następców. Dopiero zmiany polityczne po 1525 oraz stopniowe uniezależnianie się Prus Książęcych od Polski w XVII w., spowodowały ponowne ożywienie tej idei. W 1660–87 nadworny kartograf księcia pruskiego, Józef Naroński, dokonał w tym celu pomiarów oraz sporządził mapy i plany połączeń kanałowych. Z tego okresu pochodzi też myśl połączenia Wielkich Jezior Mazurskich z Bałtykiem przez Łynę i Pregołę. Kontynuatorem prac Narońskiego był Samuel Suchodolski i jego syn Jan, który w 1744 zakończył studia nad opracowaniem planów przyszłych połączeń. Realizacja tych planów była jednak jeszcze długo odwlekana. Kanały łączące jez. Mamry z jeziorami Niegocin i Tałty wykonano dopiero w 1765–72, a Kanał Jegliński, łączący jez. Śniardwy z jez. Roś w 1845–49. Żeglugę parową na szlaku otwarto w 1857. Pierwszy statek parowy, którym już w 1854 odbył podróż król pruski Fryderyk Wilhelm, nosił nazwę "Mazovia", a jego kapitanem był niejaki Jankowski. W 2 poł. XIX w. wytyczono trasę szlaku łączącego jez. Mamry z rzeką Łyną (Kanał Mazurski), jednak sprawę rozpoczęcia budowy kilkakrotnie odkładano. Budowę szlaku rozpoczęto w 1911, jednak wybuch I wojny światowej przerwał prace. Wznowiono je dopiero w 1934, a ukończono w 1940 (pozostały tylko prace wykończeniowe). Ogólne koszty budowy tego kanału dł. 51,5 km wynosiły 800000 marek za 1 km. Dla pokonania różnicy poziomu wód wynoszącej 111 m wybudowano 10 śluz. Kanał miał być wykorzystany do wywozu drewna, zboża, materiałów budowlanych i torfu oraz do przywozu węgla, nawozów sztucznych, sprzętu wojennego i artykułów żelaznych. Oprócz tego, w związku z jego budową i eksploatacją zamierzano osuszyć 17000 ha łąk i odprowadzić nadmiar wody z pn. części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Ze względu jednak na wojnę i późniejszą zmianę granic, potencjalnych możliwości Kanału Mazurskiego nie wykorzystano.
Szlak II.1 Giżycko Węgorzewo