W czasie sejmów egzekucyjnych domagano się reformy Akademii (Hieronim Ossoliński), jednak bez skutku.
Istotną częścią
składową
kultury epoki jest rozwój szkolnictwa niższego i średniego. Szkolnictwo niższe parafialne nie było oczywiście miejscem starcia idei renesansowych, ale sieć szkół nie mogła być bez znaczenia dla całości poziomu kulturalnego. Ważne jest zatem, że ilość szkół parafialnych wzrastała w drugiej połowie XV w. i w pierwszej XVI. Dla przykładu: w samej diecezji gnieźnieńskiej w drugiej połowie XV w. liczba ta powiększyła się z 253 szkół do 617, a na początku XVI stulecia cztery szkoły parafialne przypadały średnio na dziewięć parafii.
Nowością typową dla tej epoki był rozwój gimnazjów. Nazwy tej zaczęli używać humaniści na przełomie XIV i XV w. na określenie humanistycznej szkoły średniej, wprawdzie podzielonej tradycyjnie na trivium i quadrivium, ale z programem opartym głównie na nauce wymowy i języków klasycznych. Jedną z pierwszych takich humanistycznych szkół było Gymnasium Palatinum w Mantui, założone w roku 1425. Do najsławniejszych należało strasburskie Gimnazjum Johannesa Sturma założone w 1538 r.
|