omska do Piotrkowa. Do dzisiaj jeszcze zachował się, w znaczących fragmentach, wczesny układ działek oraz drogi gospodarcze na ich tyłach. Podłużne działki wchodzące frontem na plac, znacznie dłuższe niż działki w mieście średniowiecznym, tworzyły po obu jego stronach obszar osiedla przeznaczony pod uprawy przez indywidualnych rolników. Zachowany bardzo dobrze do dzisiaj długi rynek (ok. 250 m długości) w formie wrzeciona, nadaje Gorzkowicom klasyczny układ owalnicowy (AP Łódź, Zb. Kart., 164).
Bardzo ciekawym przykładem miasta
powstałego
na podłożu przypuszczalnej osady targowej jest, leżący nad Prosną, Bolesławiec. Wzmiankowany jest jako miasto już w 1266 r. (KDW, 1840, nr 421)17. Przedlokacyjna osada targowa powstała przypuszczalnie w pobliżu grodu obronnego, w którego miejscu w okresie późniejszym wybudowano zamek. Gród usytuowany był w rozwidleniu rzeki, na leżącej wśród bagien wyspie. Bronił wczesnośredniowiecznej przeprawy rzecznej oraz ważnego szlaku komunikacyjnego ze Śląska na Ruś. Leżąc na skrzyżowaniu ważnych dróg handlowych z Moraw na Kujawy i z Rusi na Śląsk, a od przełomu XV i XVI w. z Wrocławia na Mazowsze, od XIII w. stanowił ważny węzeł komunikacyjny (Miasta polskie ..., 1967, t. 2, s. 37).
Prawdopodobnie w XIII w. - w pobliżu szlaku z Rusi na Śląsk - rozwinęła się osada z placem targowym o owalnicowym kształcie. Jej hipotetyczna długość wynosiła ok. 350-400 m. Widoczne we współczesnym planie Bolesławca - wrzecionowaty kształt centrum miasta, podobny do gorzkowickiego lub łubnickiego układ komunikacyjny, relikty dawnych dróg gospodarczych - reprezentują w miarę nieskażony przykład rozplanowania wczesnomiejskiej osady targowej. W okresie lokacji, w obręb dawnego placu targowego, wp
|