Dane tekstu dla wyniku:	1
Identyfikator tekstu:	IJPPAN_PolPr_GPoz00893
Tytuł:	Dla dzielności
Wydawca:	Oficyna Wydawnicza Wielkopolski
Źródło:	Gazeta Poznańska
Kanał:	#kanal_prasa_dziennik
Typ:	#typ_publ
Autorzy:	Aleksander W. MIKOŁAJCZAK,
Data publikacji:	2004-08-14
tycznego dziedzictwa w cywilizacji Zachodu jest sport i organizowane od 1896 roku co 4 lata olimpiady. Być może najpełniej wyraża się w tym europejska tożsamość, uparcie powracająca do swych korzeni. Bo choć antyczne olimpiady i współczesne igrzyska niekoniecznie są tym samym (pamiętajmy, że w zawodach w Olimpii mogli brać udział tylko Grecy, oraz że miały one charakter w dużej mierze religijny), to jednak istota sportowej rywalizacji pozostaje ta sama. Jest nią dążenie do doskonałości (arete). Tak pojmowana rywalizacja, która za idealny cel zmagań obiera wykazanie się dzielnością, stanowi być może podstawową cechę wyróżniającą Zachód spośród innych cywilizacji. Obrazuje to anegdota przytoczona przez Herodota w VIII księdze jego Dziejów. Po klęsce zadanej Hellenom przez Persów w wąwozie termopilskim , do króla Kserksesa przybyło kilku greckich dezerterów. Zapytani co robią teraz ich ziomkowie mieli oni odpowiedzieć: “urządzają właśnie igrzyska olimpijskie i przyglądają się zawodom atletycznym i hippicznym”. Wówczas jeden z dworzan królewskich chciał się dowiedzieć o co walczą. Zbiegowie rzekli, że o wieniec z gałązek oliwnych. Usłyszawszy to Tritantaichmes, jeden z największych wodzów perskich, zawołał: “biada, Mardoniosie, przeciw jakim ty mężom poprowadziłeś nas do boju, którzy nie dla pieniędzy urządzają igrzyska, ale dla wykazania się dzielnością!”. Greckie słowo arete, które u Herodota znaczy “dzielność”, spokrewnione jest z wyrazem aristos – “najlepszy”. Początkowo, u Homera, odnosiło się ono do darów ciała i ducha jakie człowiek przynosi ze sobą na świat. Były to: dobre urodzenie, odwaga i męstwo w walce, roztropność, cielesne piękno, zamożność, szczęście i poważanie u ludzi. U Pindara, greckiego poety z przełomu VI/V wieku przed Chr., arete jest wprawdzie tym, co człowiek ma od urodzenia, jednak jej istotą jest zdolność do samodoskonal