stne, gdyż ceny ziemi ustawicznie szły w górę. Własność szlachecka kurczyła się wprawdzie, jeśli chodzi o obszar, ale wzrastała jej wartość. W ósmym dziesięcioleciu zeszłego wieku własność szlachecka obejmowała 73,2mln dziesięcin o ogólnej wartości 2,2 mld rb. Około 1900 r. obszar ziemi znajdującej się w posiadaniu szlachty wynosił tylko 54 mln dziesięcin, ale wartość tej ziemi wzrosła do 3,9 mld rb. Sprzedaż gruntów była więc dla szlachty dobrym interesem, koszty tych operacji ponosili chłopi.
Carat był przede wszystkim wyrazicielem interesów warstwy szlachecko-ziemiańskiej, ale Rosja nie mogłaby utrzymać swego
mocarstwowego
stanowiska bez nowoczesnego przemysłu i stąd wzrost znaczenia burżuazji. Jej siła polityczna jednak i, dodajmy zaraz, polityczne ambicje były znacznie mniejsze niż jej siła gospodarcza. Uzależniona od silniejszego kapitału zagranicznego, wewnątrz kraju zmuszona stale szukać poparcia i opieki carskiej biurokracji, żandarmerii, policji, rzadko kiedy była burżuazja rosyjska czynnikiem postępowym, najczęściej była siłą reakcyjną, politycznie niedojrzałą.
Siłę natomiast postępową i coraz potężniejszą stanowił proletariat.
|