o-translacyjnej rytmiki dobowej. W modelu tym charakterystyczna dla ekspresji genomu związanego z rytmiką dobową jest obecność w komórce polipeptydu X, syntezowanego na rybosomach 80S. Po odłączeniu od rybosomów białko to wiąże się z błonami biologicznymi. Z uwagi na swoje cechy białko to nosi nazwę białka zegarowego. Wysycenie błon biologicznych białkiem zegarowym hamuje translację, natomiast zmniejszenie jego stężenia w błonie biologicznej pod wpływem katabolizmu ponownie inicjuje translację.
Fundamentalne dla chronobiologii badania genetyczne przeprowadzili R. Konopka i S. Benzer (1971), wykazując w genomie muszki Drosophila melanogaster geny odpowiedzialne za występowanie rytmiki dobowej niektórych czynności życiowych. Jeden z nich nazwano period locus albo krócej per-locus. Obecnie poznano
szczegółową
budowę i skład nukleotydów genu per. Opisano również skutki mutacji poszczególnych alleli.
W 1988 r. M. Ralph i M. Menaker opublikowali wyniki badań genetycznych z zakresu chronobiologii ssaków. U chomika syryjskiego wykazali oni mutację w aparacie genetycznym, która polega na skróceniu okresu (tau – litera grecka zwyczajowo przyjęta dla określenia okresu) rytmu okołodobowego. Autorzy opisują własności genu tau (zwanego analogicznie do genu per u owadów), zasady jego dziedziczenia u potomstwa samic z nie zmienionym genem tau, a krzyżowanych z samcem o wykazanej mutacji genu tau. Nale
|