Takie pojmowanie symbolu oraz roli dramatu zaowocowało fascynacją japońskim teatrem No - teatrem o tradycjach arystokratycznych i dworskich, wysublimowanym, silnie skodyfikowanym jednym słowem jak najdalszym od potocznego życia, jednocześnie zaś głęboko nacechowanym tym, co nadprzyrodzone, nadrzeczywiste - oraz próbami efektywnego wykorzystania jego określonych elementów we własnej twórczości.
Genezy No, najstarszej japońskiej formy teatralnej, należy szukać jeszcze w archaicznych obrzędach szamańskich a dokładniej w rytuale "boskiego opętania" zwanym kamigakari. Jest to stan, wedle sformułowania Franka Hoffa, w którym poprzez głos medium objawia się głos boga lub proroctwo. Kami znaczy tyle, co bóstwo, siła boska, która budzi grozę lub uwielbienie, posiada niezwykłą moc - nie ma jednak określonej postaci i aby zamanifestować się w świecie materialnym musi wstąpić w jakąś rzecz lub osobę. Rytuał ów polega więc na nawiązaniu kontaktu z siłami nadprzyrodzonymi, duchowymi - przywołaniu ich ze sfery nadnaturalnej. 7 Protagonista owego rytuału personifikuje moce ponadludzkie, które biorą go niejako w posiadanie. Wstąpienie
kami
wywołuje w nim specyficzne zachowania: gorączkowe, samoistne ruchy (wśród nich m.in.: taniec, krążenie), wydawanie z siebie dziwnych, obcych głosów (takich jak: krzyki, śpiew, dźwięki onomatopeiczne). Są one jawnym dowodem na obecność sił "z tamtego świata", a to, co czyni wówczas ów człowiek czyni zawsze w ich imieniu.8
W japońskich obrzędach szamańskich szczególnie wysoką pozycję zajmowały kobiety.9 Źródeł tamtejszego teatru upatruje się zwykle w mitycznym, ekstatycznym tańcu bogini Ama-No Uzume-no Mikoto (Niebiańskiej Bystrej Dziewczyny), która chciała wywabić z jaskini boginię Amaterasu, Ama-no Iwato (Świecącą na Niebie), opisanym w kronice Kojiki z 712 roku10.
|