spółki. Teraz Austriacy byli już bezpośrednio zainteresowani w kolejach tureckich, co będzie miało całkiem wyraźny wpływ na postawę dyplomacji austro-węgierskiej w czasie wojny turecko-rosyjskiej 1877 -1878, a szczególnie w okresie kryzysu międzynarodowego związanego z traktatem pokojowym. Pod tym względem kongres berliński przyniósł sukces stronie austriackiej, a po 1878 r. koleje budowano w myśl interesów austro-węgierskich, które tymczasem coraz bardziej wiązały się z interesami niemieckimi.
Prowadziło to niemal automatycznie do zbliżenia rosyjsko-francuskiego w walce o opanowanie finansowe rejonu Turcji europejskiej. Zresztą zaznaczało się to już od 1873 r. a więc od momentu, w którym Francja spłaciła Niemcom kontrybucję, wyzwoliła się od okupacji wojskowej, a tym samym odzyskała w pewnym stopniu więcej swobody do działania zewnętrznego nie tylko politycznie, ale jak się okazało i w dziedzinie finansowej. Trzeba dodać, że obok banków austriacko-niemieckich i francusko-rosyjskich działały banki angielskie. Jednak w latach siedemdziesiątych XIX w., w stosunku do interesów brytyjskich dyplomacje pozostałych mocarstw europejskich działały bardzo wstrzemięźliwie. Nawet dyplomacja pruska tak
buńczuczna
, zajmowała wobec Wielkiej Brytanii stanowisko niezmiernie ostrożne. Zasadniczo Bismarck uważał, że nie należy dopuścić do otwartego zerwania między Rosją a Anglią, ponieważ to mogłoby wywołać powszechny kryzys europejski, z którego oczywiście Francja nie omieszkałaby skorzystać przez rzucenie na szalę swoich możliwości finansowych i politycznych. Byłaby to okazja dla dyplomacji francuskiej, aby wyjść z tej izolacji, jaką jej i klęska, i sojusz trzech cesarzy narzuciły.
Jak z tego wynika, sytuacja na terenie tzw. sprawy wschodniej była bardzo skomplikowana i na tyle nie wyjaśniona, że można było próbować właściwie wszelkich kombinacji. Andrassy musiał więc starać się o to, aby z tej pogmatwanej sytuacji wyciągnąć tę korzyść. która zawsze w takich konstelacjach przypada słabszym. Szukał porozumienia z Rosją, aby w ten sposób w jakimś stopniu uniezależnić się od Berlina. Wydawałoby się, że wobec tego współdziałanie z Francją niejako samo się narzucało. Ale tego
|