C. Attachaty
Sieć attachatów wojskowych w latach 19331939 nie uległa większym zmianom. W związku z aneksją Austrii przez Niemcy w marcu 1938 r. i Czechosłowacji w roku następnym, uległy likwidacji dwa attachaty – w Wiedniu i Pradze, oraz reaktywowano attachat przy Poselstwie RP w Budapeszcie (kierownik od 3 X 1938 r.: ppłk Jan Emisarski). Natomiast w następstwie nawiązania normalnych stosunków dyplomatycznych między Polską i Litwą w marcu 1939r. utworzono w Kownie dwuosobowy attachat wojskowy, na czele którego stanął płk dypl. Leon Mitkiewicz-Żółłtek (1 IV 1938). Zjawiskiem charakterystycznym była względna stabilność obsady kierowniczych stanowisk attachatów w tym okresie brzemiennym w ważne wydarzenia międzynarodowe. Najliczniejsze zmiany miały miejsce w attachatach w Bukareszcie (4 zmiany) i Belgradzie (3 zmiany), przy czym nominacja w Belgradzie była następstwem śmierci attaché mjr. dypl. Jana Grudnia w październiku 1936 r. Spośród szefów attachatów działających przy ambasadach funkcjonujących w stolicach wielkich mocarstw jedynie placówka berlińska znajdowała się przez cały okres w tych samych rękach – ppłk., a potem płk. dypl. Antoniego Szymańskiego. Natomiast w innych stolicach zaszło kilka zmian. M.in. w Paryżu stanowisko ppłk. dypl. Jerzego Błeszczyńskiego-Ferka (dziekana korpusu attachés), który odszedł w listopadzie 1935 r., zajął w kwietniu 1936 r. płk dypl. Wojciech Fyda, dotychczasowy attaché w Moskwie (przez kilka miesięcy p.o. attaché były mjr dypl. Gustaw Łowczowski). W stolicy ZSRR ppłk. dypl. Konstantego Zaborowskiego (19351939) zastąpił na krótko przed wybuchem wojny płk dypl. Stefan Brzeszczyński (15 V 1939). 1 września 1937 r. mianowani zostali dwaj attachés lotniczy, wojskowi i morscy: w Waszyngtonie ppłk dypl. Andrzej Chramiec, a w Londynie ppłk dypl. Bohdan Kwieciński, przeniesiony z Pragi. W ten sposób uległa zmianie nienormalna sytuacja placówki londyńskiej, gdzie przez 4 lata nie było attaché wojskowego. W styczniu 1938 r. mianowano komandora
dypl
. Eugeniusza Solskiego attaché morskim w Londynie i Paryżu, z siedzibą w Paryżu. 1 kwietnia 1938 r. ppłk dypl. Jerzy P. Levittoux został attaché wojskowym i morskim w Tokio, a 1 lipca 1938 r. ppłk dypl. Marian Romeyko zastąpił attaché wojskowego, lotniczego i morskiego przy Kwirynale mjr. dypl. Cezarego Niewęgłowskiego. W lipcu 1939 r. nowym szefem attachatu w Ankarze został ppłk dypl. Tadeusz Machalski.
Ostatecznie przed napaścią III Rzeszy na Polskę istniało za granicą 18 attachatów wojskowych oraz wydział wojskowy Komisarza Generalnego w Gdańsku. Stan kadry oficerskiej w poszczególnych attachatach był na stępujący: Berlin – 3 oficerów, Paryż – 3, Moskwa – 2, Londyn – 2, Rzym – 2, Waszyngton – 2, Tokio – 2, Ankara – 2, Bukareszt – 1, Helsinki – 2, Ryga – 2, Kowno – 2, Tallin – 2, Belgrad – 2, Sofia – 1, Budapeszt – 1, Lizbona – 1, Sztokholm – 1 (z siedzibą w Warszawie). Niezależnie od tego w
|