hodów jest przejściowy. Zjawisko to nazwano efektem rygla . Polega ono na tym, że mimo spadku dochodów konsumpcja nie obniża się. Dostrzeżono, że utrzymywanie relatywnie wysokiego poziomu konsumpcji mimo spadku dochodów jest czynnikiem stabilizującym gospodarkę, zmniejszającym amplitudę wahań cyklicznych, ponieważ konsumpcja zmienia się znacznie łagodniej niż dochód, co wynika z faktu, że krańcowa skłonność do spożycia jest niższa w okresie spadku dochodów niż w okresie ich wzrostu.
Pogłębieniem i unowocześnieniem teorii dochodu względnego jest hipoteza dochodu stałego (
permanentnego
) M. Friedmana. Uwzględniono w niej kategorię konsumpcji realnej , rozumianej jako akty zaspokajania potrzeb przez rzeczywiste korzystanie z usług, jakich dostarczają dobra trwałego użytku, które posiada gospodarstwo domowe. Wielkość konsumpcji bieżącej określona została nie jak dotychczas przez wielkość bieżących wydatków konsumpcyjnych, lecz przez odjęcie od bieżących wydatków wartości zakupionych dóbr trwałego użytku i dodanie umownie obliczonej wartości "usług" świadczonych przez zasób posiadanych dóbr trwałego użytku.
Nowością w tej teorii jest wprowadzenie do badania związków między dochodami a konsumpcją tzw. efektu majątkowego . Bogactwo (majątek) zostało uznane za właściwy miernik ograniczenia budżetowego. Zdefiniowano je jako skapitalizowaną wartość całego strumienia dochodów i usług, jakie gospodarstwo domowe spodziewa się osiągnąć w przyszłości przy wykorzystaniu najszerzej pojętych zasobów. Bogactwo w ujęciu Friedmana obejmuje: zasoby pieniądza, inne aktywa finansowe, kapitał rzeczowy i
|