bficie wypromieniowywana przez Słońce energia? Do Ziemi dociera zaledwie jej drobna część, a przecież wystarcza to w zupełności do podtrzymywania życia na naszej planecie przez miliardy lat. Próbując rozwiązać tę zagadkę, dziewiętnastowieczni uczeni wyczerpali wszystkie znane im możliwości. Bez rezultatu. Gdyby nawet Pan Bóg wypełnił Słońce najczystszą na świecie naftą, spalenie jej trwałoby znacznie krócej niż potrzeba, by wytłumaczyć istnienie na Ziemi skamieniałości sprzed 2-3 miliardów lat.
Ale na przełomie XIX i XX wieku badania prowadzone nad promieniotwórczością przez polsko-francuskie małżeństwo Marię Skłodowską-Curie (1867-1934) i Piotra Curie (1859-1906) naprowadziły na trop niezwykłego rezerwuaru energii: atomu. Choć szybko się okazało, że żadna ze znanych przemian promieniotwórczych nie wytwarza dostatecznej ilości energii, by podtrzymywać świecenie Słońca przez miliardy lat, atom dawał jeszcze inną możliwość. Wiąże się ona z
magiczną
formułą E = mc2, którą Albert Einstein (1879-1955) zapisał po raz pierwszy w 1905 roku. Ten najbardziej bodaj znany na świecie wzór określa ilość energii, jaką można uzyskać, zamieniając w nią pewną masę. Niezwykłą efektywność tego procesu gwarantuje obecny we wzorze czynnik c2, czyli prędkość światła (sięgająca 300 tysięcy km/s) podniesiona do kwadratu.
W ciągu pierwszej ćwierci naszego stulecia zrozumiano, że we wnętrzach gwiazd materia musi przemieniać się w energię. A ponieważ zdawano sobie sprawę, że gros materii tworzącej gwiazdy stanowi gaz wodorowy, zaczęto przypuszczać, że świecą one dzięki transformacji wodoru w inne, cięższe pierwiastki. Pomysł był prosty. Z 4 atomów wodoru powinniśmy uzyskać atom helu. Masa tego ostatniego jest jednak o 0,7% mniejsza od masy biorących udział w reakcji atomów wodoru, a więc być może brakująca masa ul
|