bernatorami cywilnymi, oni bowiem zajmowali się wykonywaniem uchwał samorządowych. Rady powiatowe obradowały cztery razy w roku, a gubernialne raz na rok. Do kompetencji rad miejskich należały sprawy gospodarcze miast, a wykonywanie ich uchwał powierzano magistratom. Rady pozostały pod nadzorem władz rządowych i miały krótki żywot. Działalność rad powiatowych i miejskich (gubernialnych nie zdążono wybrać) przerwał wybuch powstania styczniowego, tak że niewiele zdziałały dla swoich społeczności.
Po stłumieniu powstania styczniowego, aby ułatwić administracji rosyjskiej prowadzenie polityki ucisku narodowego wobec ludności polskiej, zwiększono znacznie liczbę okręgów administracyjnych. Ukazem z 1866 r. podzielono Królestwo na 10 guberni i 85 powiatów. Powstały gubernie: warszawska, kaliska, piotrkowska, radomska, kielecka, lubelska, siedlecka, płocka, łomżyńska i
suwalska
, zarządzane przez: gubernatora, wicegubernatora i rząd gubernialny. Do gubernatora jako przedstawiciela władzy rządowej należało zwierzchnictwo nad całością lokalnego aparatu państwowego i wykonywanie przepisów prawa. Pod jego przewodnictwem funkcjonował kolegialnie rząd gubernialny, tak jak uprzednio, formalnie według reguł kolegialności ograniczonej. Gubernator posiadał własny zakres uprawnień, a niektóre kompetencje wykonywał z rządem gubernialnym, tj. decydował po wysłuchaniu opinii kolegium złożonego z kierowników poszczególnych działów administracji gubemialnej (4 radców). Do uprawnień własnych gubernatora należały głównie sprawy z dziedziny policji, zwłaszcza politycznej, personalne i wynikające z nadzoru nad działalnością wydawniczą, Kościołem katolickim, samorządem gminnym. Do niego należały też nominacje i kontrola urzędników w guberni. Kolegialnie natomiast decydowano przede wszystkim w sprawach inwestycyjno-gospodarczych guberni. Niemniej przepisy z 1866 r. dawały gubernatorom właściwie władzę jednoosobową. W pełni bowiem kontrolowali działalność rządów gubernialnych i zatwierdzali wszystkie istotne ich postanowienia. Zwłaszcza iż od 1866 r. narzucono organom administracji cywilnej Królestwa rosyjską procedurę administracyjną i rosyjski system wewnętrznej dekoncentracji czynności urzędowych.
Podstawowe znaczenie dla toku urzędowania miało współdziałanie między gubernatorem a urzędnikiem kierującym określonym wydziałem i prowadzącym daną sprawę. W ten sposób gubernator jako szef podległego mu urzędu zachowywał dla siebie pełną inicjatywę i nadzór nad koncepcyjną stroną postępowania administracyjnego. Wicegubernator, który był zastępcą gubernatora, miał również własny zakres kompetencji, odnoszący się do należytego funkcjonowania urzędu gubernialnego i kontroli gospodarki miast. W zw
|