ne rzesze. Żydzi i Polacy, rabini i przedstawiciele
różnych związków wyznaniowych, żołnierze i byli partyzanci, ocaleli
bojownicy getta i delegacji żydowskich z całego świata. Gdy pochód
dotarł na plac przed pomnikiem, ubrani w strój rytualny rabini rozpoczęli
uroczystą liturgię. Po jej zakończeniu Naczelny Rabin Wojska Polskiego
dr Dawid Kahane wygłosił okolicznościowe kazanie w języku hebrajskim,
tłumaczone równolegle na język polski i żydowski.
Po obrzędach religijnych zgromadzenie otworzył prof. Józef Sack,
pełniący funkcję wiceprzewodniczącego Centralnego Komitetu Żydów
w Polsce. Kolejny mówcą był ówczesny minister oświaty Stanisław
Skrzeszewski, który reprezentując władze państwowe powitał zebranych
i dokonał odsłonięcia monumentu. Generał Eugeniusz Kuszko w imieniu
naczelnego dowódcy WP odczytał rozkaz o odznaczeniu
pośmiertnym
czołowych bohaterów powstania w getcie. Następnie wystąpili z
przemówieniami delegaci żydowskich organizacji zagranicznych, po
czym - wedle starej tradycji - u stóp pomnika złożono woreczki z ziemią
palestyńską. Cokół pomnika i otaczającą go płytę pokryły wieńce
i kwiaty, wśród których dominowała czerwień - symbol przelanej krwi
oraz czerwień i biel - symbol polskich barw narodowych.
Koszt budowy pomnika wyniósł około 100 milionów złotych. Z
tego 17
milionów złotych stanowiły składki zebrane wśród Żydów w Polsce, 10
milionów złotych - dotacje władz Rzeczypospolitej, 30 tysięcy dolarów
ofiarowały kraje skandynawskie, a resztę pokryły organizacje żydowskie
z Europy Zachodniej i Ameryki Południowej.
|