Każda z nich wykorzystuje dorobek myśli wcześniejszej (nawet jeśli jej wyniki neguje) oraz konotacje związane z pojęciami takimi, jak Bóg, prawo czy moralność, które wkomponowuje w strukturę konotacyjną własnej myśli. Relacje: Bóg, człowiek, przedmiot a moralność kształtują się tu następująco:
W każdym z tych przypadków można mówić o przeróbce (w przypadku antropocentrycznego myślenia Kanta ukrytej, w przypadku reklamy jawnej parafrazie) wyrażającej tendencje rozwoju kultury umysłowej swoich czasów. Prawo moralne było bowiem w kulturze nowożytnego
teocentryzmu
dziełem Boga, które człowiek mógł jedynie wypełniać. Przedmiot znajdował się w sytuacji nieistotnego, bo przeznaczonego do zużycia istnienia, wymienialnego narzędzia. W kulturze nowożytnego humanizmu podporządkowanie człowieka prawu boskiemu zastąpione zostało aktywnością w jego tworzeniu. Obrazoburczy charakter słów Kanta polegał na ukazaniu ówczesnej kultury umysłowej jako wciąż teocentrycznej, na proponowaniu nowego sposobu myślenia o miejscu człowieka w kosmosie, inaczej ujmowanej relacji człowiek - moralność. Tak, jak formuła Kanta obrazowała zeświecczenie systemu wartości, czynienie człowieka jedynym podmiotem w tworzeniu prawa moralnego, autorem zasad moralnych, przenosząc na niego tym samym to, co dotychczas uważane było za przynależące do Boga, a tym samym dokonując jego sakralizującej nobilitacji, tak współczesna reklama obrazuje to, co dokonuje się w sferze wartości - umieszczenie ich w przedmiotach użytkowych.
Zastąpienie prawa moralnego przedmiotem nie oznacza rezygnacji z systemu zasad moralnych, ale zamieszkiwanie ich w przedmiotach.
|