ionego opisu. Świat coraz mniej przypomina globalną wioskę, o której pisał Marshall McLuhan, stając się raczej globalnym i planetarnym miastem. Książka, którą przedstawiamy, stanowi autorską próbę opisu dwóch fundamentalnych kategorii socjologicznych, jakimi są przestrzeń i miasto. Jest też odpowiedzią na nowe procesy i zjawiska zachodzące w przestrzeni miejskiej i wyrazem chęci naukowej ich interpretacji. Odwołujemy się do procesów urbanizacyjnych kraju, kontynentu i - kontrapunktowo - świata.
Książka składa się z sześciu
komplementarnych
- choć asymetrycznych - rozdziałów. W pierwszym z nich przedstawiamy szkoły naukowe, mistrzów i kontynuatorów, poczynając od klasycznej ekologii chicagowskiej i triady jej twórców: Roberta Ezry Parka, Williama E. Burgessa i wreszcie Rodericka McKenziego. Trzy kolejne rozdziały ukazują historyczne etapy rozwoju miasta. Analizujemy w nich zatem miasta starożytne, średniowieczne i ośrodki wpisane w epokę industrialną. W tomie nie mogło braknąć także portretu miasta socjalistycznego, stanowiącego przestrzenną i kulturowo-społeczną emanację upadłej już formacji. I wreszcie książkę zamyka opis procesów metropolizacji i wspominanego już miasta globalnego. Wskazujemy także na nowe czynniki społecznej segregacji w takich ośrodkach i proces powstawania klasy metropolitalnej, nowej struktury społecznej wkomponowanej w funkcjonowanie metropolii. Na zakończenie przedstawiamy socjologiczne pojmowanie przestrzeni oraz definiujemy główne jej rodzaje, sposoby użytkowania i wytwarzania. Rozróżniamy także, za Yi-Fu Tuanem, przestrzeń i miejsce. To ostatnie wiąże się z zakorzenieniem człowieka, "które jest być może - jak napisała Simone Weil - najważniejszą i równocześnie najbardziej zapoznaną potrzebą duszy ludzkiej". Praca ma charakter monograficzny, ale przyświecają nam także cele dydaktyczne, tak więc po każdym rozdziale zamieszczamy zestaw najistotniejszych pytań kontrolnych i zbiór kanonicznych lektur, głównie w języku polskim. Wszystkie istotniejsze definicje, opisy procesów i struktur miejskich ulokowaliśmy w specjalnych ramkach. Ułatwiają one szybkie odszukiwanie ważnych zagadnień i przyspieszoną ich lekturę.
Mamy pełną świadomość, że proponowany schemat i układ tomu jest jednym z możliwych i z powodzeniem wyobrazić sobie można inny jego kształt. Będziemy zatem oczekiwali od Czytelników, zarówno profesjonalnych socjologów i wykładowców innych dyscyplin sięgających po podręcznik, jak i studentów komentarzy, uwag i sugestii. Uwzględnimy je w ewentualnym, trzecim, wydaniu tomu.
|