Sytuacja polityczna w kraju atoli szybko się zmieniała. Rozwiewały się pokładane w Aleksandrze nadzieje. Pieśń narodowa za pomyślność Króla traciła na aktualności, gdyż wiernopoddańcze jej słowa zaczynały kłuć Polaków w serce. Wkrótce hymn Felińskiego dał Antoniemu Goreckiemu asumpt do napisania swoistej repliki poetyckiej. W roku 1817 Gorecki opublikował Hymn do Boga o zachowanie wolności, a w 1819 - jego wersję wraz z muzyką skomponowaną przez Karola Kurpińskiego.
Żaden wszak z hymnów, ani pierwotny Felińskiego, ani późniejszy Goreckiego, nie wszedł na dobre do obiegu społecznego w swojej oryginalnej postaci. Oba stały się materiałem dla nieznanych kompilatorów, wywodzących się najprawdopodobniej ze środowiska warszawskich studentów, tak zwanych burszów, tworzących tajne stowarzyszenia
akademickie
. Scalili oni teksty obu poetów, a przede wszystkim zmienili suplikację w refrenie - z wiernopoddańczej (Naszego Króla zachoway nam Panie!) na narodowo-wyzwoleńczą (Naszą Ojczyznę racz nam wrócić, Panie, lub: Ojczyznę, wolność racz nam wrócić Panie!). Tak odmieniony hymn zaczęto śpiewać w latach 60. XIX wieku, a w szczególności podczas powstania styczniowego, ale już na inną, dziś znaną powszechnie nutę, która wyparła całkowicie melodię Kaszewskiego.
Pogmatwanym dziejom hymnu poświęcili obszerną monografię Dioniza Wawrzykowska-Wierciochowa i Antoni Podsiad. Współautorka monografii wykazała niezbicie, że przypisywanie Kurpińskiemu autorstwa obecnie śpiewanej melodii jest bezpodstawne, lecz publikując faksymile jego muzyki do wspomnianego hymnu Goreckiego, nie zauważyła, że Kurpiński wykorzystał nieznacznie zmieniony fragment melodii Kaszewskiego (przykład 3. b). W wypadku Kurpińskiego, kompozytora bądź co bądź wytrawnego, nie mogła to być ni
|